Cukier (der Zucker)
Wróg publiczny numer 1, biała śmierć. Cukier uzależnia mocniej niż narkotyki- grzmią specjaliści. A mimo to, w ostatnim czasie stał się jednym z najbardziej pożądanych przez Polaków produktów. Informacja, że nasze rezerwy cukru są na wyczerpaniu, obiegła lotem błyskawicy całą Polskę. Wywołała niemały popłoch, który podsycały limity kilogramów na paragon. Nie jest to pierwszy raz w naszej historii, kiedy cukier wydaje nam się być artykułem pierwszej potrzeby.
W kampanii reklamowej (die Werbekampagne) międzywojennego oraz w latach 50. w Polsce cukrowi przypisywano cudowne właściwości. Hasła “cukier krzepi” (Zucker stärkt), “Matko nie żałuj swojemu dziecku cukru”-“Cukier daje siłę i zdrowie “całkowicie odbiegają od dzisiejszego postrzegania roli cukru w naszej diecie.
 |
Oprócz wypieków i innych produktów spożywczych, cukier jest składnikiem wielu związków frazeologicznych. A w jakich powiedzeniach polskich i niemieckich można spotkać słowo “cukier” i czy jego znaczenie jest równie “słodkie” jak w rzeczywistości? W tym tygodniu zapraszamy na artykuł o idiomach, w których główną rolę gra cukier:) przyjemnego czytania.
NICHT AUS ZUCKER SEIN
|
Któż z nas nigdy nie użył tego powiedzenia, kiedy ktoś chciał poratować nas w deszczowy dzień i przyjąć pod swój parasol. Powiedzenie to funkcjonuje zarówno w języku polskim jak i niemieckim i w obydwu językach ma identyczne znaczenie.
Cukier postrzegany był jako przeciwieństwo tego co gorzkie (bitter) i ostre (scharf). Powiedzenie odnosi się do dzieł tworzonych z lukru, które trzeba było chronić przed wilgocią i deszczem, żeby nie uległy zniszczeniu. Pochodzi prawdopodobnie z XIX wieku.
SEINEM AFFEN ZUCKER GEBEN
|
 |
Słowo małpa, oprócz określenia dotyczącego zwierzęcia, ma również znaczenie pejoratywne. Często utożsamia karykaturę człowieka, tak jak choćby w określeniu: “ale z niej małpa!”
Powiedzenie “ULEGAĆ SWOIM SŁABOSTKOM”-“SEINEM AFFEN ZUCKER GEBEN” to nawiązuje do czasów, kiedy to kataryniarze zabawiali ludzi. Często mieli przy sobie małpkę, która robiła różne sztuczki, czym zachwycała przechodniów. Aby utrzymać jej dobry humor i skłonność do figli, dawano jej kawałek cukru. I to ta małpa właśnie, we wspomnianym powiedzeniu, symbolizuje własne słabości, które człowiek “karmi” – czyli poddaje się im, aby móc się bawić.*
JDM. HONIG UMS MAUL SCHMIEREN
|
 |
W tym powiedzeniu niemieckim nie występuje cukier, a jego zdrowszy zamiennik, czyli miód (der Honig)!
Pochodzenie tego powiedzenia nie jest jednoznaczne. Przypisuje się je różnym tradycjom i obrzędom. Przykładem może być powszechna w przeszłości praktyka szkolenia niedźwiedzi (der Bär), polegająca na nagradzaniu udanego ćwiczenia miodem, który rozsmarowywano wokół pyska (das Maul|) niedźwiedzia. Inne źródła mówią o zwyczaju, który istniał zwłaszcza w Chinach. Polegał on na tym, że w wybrane dni smarowano miodem usta (der Mund) postaci bogów, aby dzięki temu otrzymać ich przychylną ocenę w niebie.
Choć każdy z nas wie, że lista skutków ubocznych (die Nebenwirkungen) spożywania cukru jest bardzo długa, to i tak w chwilach kryzysu często po niego sięgamy. Być może zwiększony popyt na ten produkt jest związany z chęcią osłodzenia sobie choć trochę tych gorzkich czasów, w których przyszło nam żyć.
Wörterbuch- Słownik
der Zucker– cukier
die Werbekampagne– kampanii reklamowej
Zucker stärkt– cukier krzepi
nicht aus Zucker sein– nie być z cukru
bitter– gorzki
scharf– ostry
seinem Affen Zucker geben– ulegać swoim słabościom
der Affe– małpa
jemandem Honig ums Maul schmieren– słodzić komuś, schlebiać
die Neigung -skłonność
der Honig– miód
der Bär– niedźwiedź
das Maul– pysk
der Mund– usta
die Nebenwirkungen– skutki uboczne
Źródło
*https://www.redensarten-
**https://wsjp.pl/haslo/
